Een ouderwets potje klagen

Het leven van mevrouw Bousie veranderde drastisch door een dwarslaesie. Haar man belandde een aantal jaar geleden in een rolstoel, had ineens voortdurend zorg nodig en begon ook nog eens te dementeren. Mevrouw Bousie bleef alleen achter in een groot huis, gelukkig wel op een steenworp afstand van zorgtehuis Topaz Zuydtwijck in Boshuizen. In onze zoektocht naar de zorgen van 75-plussers, stuitten we op deze positief ingestelde vrouw. Ze heeft flink wat te verduren gehad de laatste jaren, maar klagen? Dat nooit.

''Wij hebben het goed. We zien de kleinkinderen elke week en er gaat een paar keer week een jonge jongen met mijn man wandelen. Dat vindt hij gezellig. Sowieso heb ik het idee dat jongeren steeds meer betrokken zijn bij ouderen. Een mooie ontwikkeling,'' zegt ze met een glimlach. Huh? Wat is er gebeurd met al dat geklaag over ''de jeugd van tegenwoordig''? En is de oudere in deze maatschappij niet ontzettend ontevreden, boos en zelfs op oorlogspad?

Volgens het Algemeen Dagblad, De Volkskrant en het Financieel Dagblad wel. En volgens veel ouderenbonden en de 50PLUS partij is dit helemaal terecht. Jaren op rij meldt de Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen (ANBO) dat Prinsjesdag niets positiefs voor ouderen oplevert, dat gepensioneerden geen profijt hebben van deze zogenaamde feestbegroting en nog meer van zulk soort ellende. Ook het verkiezingsprogramma van Henk Krol staat vol met zinsneden als ''ouderen ongenadig hard aangepakt'' en ''we pakken ze terug''. Als we Krol moeten geloven, zijn senioren zielige slachtoffers van een beroerd kabinetsbeleid. Dat ze daar over klagen, is hun goedrecht.

Daar ben ik het wel mee eens. Ik ben namelijk best een fan van klagen, net als veel van mijn mede-Nederlanders. Wij staan vooraan in de ranglijst van het klagen. We klagen over de regen, over de hitte en over de wind. Over de economie, over het kabinet en over de sleur waarin we zitten. Terwijl we elke dag naar ons mooie kantoor gaan, waar we een prima salaris krijgen en lekker eten. Maar oh, wat gaat het vervelen, die sleur. Ik begrijp het best. Klagen werkt een beetje zoals het laten van een scheet. Het zorgt voor ontlading. Alsof er iets ontsnapt tijdens een lekkere lange klacht. Heerlijk. Voor jou dan, voor de persoon naast je iets minder.

Maar dat deze liefde voor geklaag vooral door ouderen wordt gevoeld, is volgens mij een misvatting. Elke leeftijdscategorie heeft simpelweg zijn favoriete soort klachten. Voor ouderen zijn dit klachten als ''vroeger was alles beter''. Irritant, af en toe, maar wat is er mis met een beetje nostalgie? Daarbij waren veel dingen vroeger ook wel beter, toen The Stones de hitlijsten domineerden en Justin Bieber nog slechts een zaadcel was. Ook klachten over ''de jeugd van tegenwoordig'' komen nog altijd voor, maar die zijn hun kracht kwijt sinds de succesvolle rapformatie deze term heeft opgeëist.

Op dit soort klachten na valt het volgens mij wel mee met dat geklaag van ouderen. Het merendeel van de tien 75-plussers die wij geïnterviewd hebben, was tevreden over hun stad Leiden. Ze vinden het ''een mooie stad'' met ''een goed bestuur'' en ze hoeven eigenlijk niets te veranderen. Net als mevrouw Bousie vinden ze hun persoonlijke leven vaak van groter belang, maar ook dat is in veel gevallen prima.

Volgens meneer Guldenaar, een 91-jarige oud-geoloog, kun je niets met dit soort mensen. ''De mensen die zeggen ''het is wel goed zo'', die moet je afschrijven.'' Dat vind ik een slag te ver, maar Guldenaar heeft wel een punt. Tevredenheid verandert niets en verbetert al helemaal niets. Klachten doen dat mogelijkerwijs wel. Klachten getuigen van een kritische blik en daar is soms niets mee.

Wat mij betreft mogen de Leidse senioren best wat vaker uit hun comfortabele stoel komen en in de klaagstand gaan zitten. Wat mag er beter? Wat moet er veranderen? En bovenal, waar hebben zij baat bij? De Leidse senioren zullen ontdekken dat klagen eigenlijk best handig is, als het gaat om belangrijke zaken. Maar ook als het gaat om onbelangrijke zaken. Zodra een oudere geen zure pruim wordt, is een ouderwets potje klagen op zijn tijd wel goed. Ze hebben hun hele leven gewerkt en nu verdienen ze wat ontspanning. Wellicht verschijnt er ooit nog een onderzoek waaruit zelfs blijkt dat de bloeddruk ervan omlaag gaat. Ouderen, waar wachten jullie nog op?